Τι είναι ο προστάτης;
Ο προστάτης είναι ένα όργανο σε σχήμα φουντουκιού που βρίσκεται στους άντρες ακριβώς μπροστά από την ουροδόχο κύστη. Η βασική λειτουργία του προστάτη είναι η παραγωγή διαφόρων ουσιών που αναμειγνύονται με το σπέρμα και του δίνουν την τελική του μορφή κατά την εκσπερμάτιση. Η ουρήθρα (ο «σωλήνας» δηλαδή που μεταφέρει τα ούρα από την ουροδόχο κύστη στην άκρη του πέους κατά την ούρηση) περνάει μέσα από τον προστάτη στο αρχικό της τμήμα και αυτός είναι ο λόγος της εμφάνισης των συμπτωμάτων κατά την ούρηση στις καλοήθεις παθήσεις του προστάτη (καλοήθης υπερπλασία, οξεία προστατίτιδα).
Τι είναι η οξεία προστατίτιδα;
Οξεία προστατίτιδα ονομάζεται η λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος (ουρολοίμωξη) που οφείλεται σε κάποιο μικρόβιο που εισέρχεται και πολλαπλασιάζεται μέσα στον ανδρικό προστάτη. Η οξεία λοίμωξη που προκαλεί έντονο κάψιμο και πόνο κατά την ούηρηση καθώς και πυρετό είναι τελείως διαφορετική από την κατάσταση που ονομάζεται χρόνια προστατίτιδα ή σύνδρομο χρόνιου πυελικού άλγους και απαιτεί τελείως διαφορετική διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση.
Πόσο συχνή είναι η οξεία προστατίτιδα;
Η οξεία προστατίτιδα είναι η πιο συχνή ουρολοίμωξη στους άνδρες άνω των 50 ετών. Έχει αποδειχθεί από μελέτες ότι 8 στους 100 άνδρες θα εμφανίσουν τουλάχιστον ένα επεισόδιο οξείας προστατίτιδας στη ζωή τους. Σε νεότερους ηλικιακά άνδρες πιο συχνές είναι λοιμώξεις στους όρχεις – ορχεοεπιδιδυμίτιδα (διαβάστε εδώ) και οι λοιμώξεις της ουρήθρας – ουρηθρίτιδα (διαβάστε εδώ).
Υπάρχουν διαφορετικές μορφές της προστατίδας;
Σύμφωνα με την κατάταξη του Διεθνούς Ινστιτούτου Υγείας υπάρχουν οι παρακάτω μορφές προστατίτιδας :
1)Οξεία βακτηριακή προστατίτιδα
2)Χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα
3)Χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα – σύνδρομο χρόνιου πυελικού άλγους
4)Ασυμπτωματική μη βακτηριακή προστατίτιδα
Στη συνέχεια αυτής της ενότητας υπάρχουν πληροφορίες για την οξεία βακτηριακή προστατίτιδα.
Ποιοι παράγοντες μπορεί να συμβάλλουν στην εμφάνιση οξείας προστατίτιδας;
Η οξεία προστατίτιδα μπορεί να εμφανιστεί πιο συχνά σε άντρες:
-που ήδη έχουν καλοήθη διόγκωση του προστάτη.
-που έχουν ξαναπεράσει κάποια ουρολοίμωξη (επιδιδυμίτιδα, ουρηθρίτιδα).
-που έχουν περάσει κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα ή που έχουν σεξουαλικές επαφές αυξημένου κινδύνου (π.χ. πρωκτική επαφή).
-που έχουν φίμωση.
-που έχουν παθήσεις που προκαλούν ανοσοκαταστολή (π.χ σακχαρώδης διαβήτης, HIV).
-που έχουν υποβληθεί σε τοποθέτηση ουροκαθετήρα ή χειρουργείο μέσω της ουρήθρας.
-που έχουν υποβληθεί σε διορθική βιοψία προστάτη.
Ποια είναι τα συνηθέστερα μικρόβια που προκαλούν οξεία κυστίτιδα;
Το πιο συχνό μικρόβιο που προκαλεί οξεία προστατίτιδα στους άντρες είναι το κολοβακτηρίδιο ή αλλιώς Escherichia Coli, που ανευρίσκεται σε πάνω από το 50% των ασθενών. Άλλοι μικροοργανισμοί που ανευρίσκονται συχνά είναι ο πρωτέας, ο εντερόκοκκος, η κλεμπσιέλλα και η ψευδομονάδα, ενώ πιο σπάνια η προστατίτιδα μπορεί να οφείλεται σε χλαμύδια ή ουρεόπλασμα.
Τι συμπτώματα έχει ένας άνδρας με οξεία προστατίτιδα;
Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι η αιφνίδια έναρξη τσουξίματος κατά την ούρηση, συχνοουρίας, αίσθησης ότι δεν αδειάζει η κύστη και μειωμένης ροής ούρων. Συνήθως συνυπάρχουν πόνος στην κοιλιά ή κάτω από τους όρχεις αλλά και πυρετός με ρίγος και κακουχία. Συχνά τα συμπτώματα αυτά (εκτός του πυρετού) εμφανίζονται και σε ασθενείς με διόγκωση του προστάτη για αυτό προσοχή θα πρέπει να δίνεται στην αιφνίδια έναρξη αλλά και στα δεδομένα από την καλλιέργεια ούρων. Τέλος, μπορεί να εμφανιστούν πόνος κατά την εκσπερμάτιση και την αφόδευση, αλλά και αίμα στα ούρα και στο σπέρμα.
Πως γίνεται η διάγνωση της οξείας προστατίτιδας;
Βασιζόμενος στα συμπτώματά σας,στην κλινική εξέταση καθώς και στην εξέταση ούρων ο ουρολόγος σας θα θέσει τη διάγνωση της οξείας προστατίτιδας. Η κλινική εξέταση περιλαμβάνει την εξέταση της κοιλίας και των έξω γεννητικών οργάνων, ενώ η δακτυλική εξέταση του προστάτη θα πρέπει να αποφεύγεται γιατί υπάρχει μικρός κίνδυνος διασποράς του μικροβίου στο αίμα. Ο υπερηχογραφικός έλεγχος συνιστάται όταν υπάρχει ένδειξη αδυναμίας ούηρησης /επίσχεσης ούρων. Η καλλιέργεια των ούρων θα επιβεβαιώσει την ουρολοίμωξη, θα ταυτοποιήσει το υπεύθυνο μικρόβιο καθώς και την ευαισθησία του στα διαθέσιμα αντιβιοτικά. Σε ασθενείς με πολύ υψηλό πυρετό μπορεί να χρειαστεί η λήψη αίματος για γενικές εξετάσεις αλλά και καλλιέργειες αίματος, ενώ σε νεότερους και σεξουαλικά ενεργούς ασθενείς συστήνεται και η καλλιέργεια εκκρίματος από την ουρήθρα.
Η μέτρηση του PSA δεν προσφέρει τίποτα στη διάγνωση και την αντιμετώπιση της οξείας προστατίτιδας και για αυτό δε συστήνεται σε αυτές τις περιπτώσεις.
Πως αντιμετωπίζεται η οξεία προστατίδα;
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η θεραπεία είναι αντιβίωση από το στόμα. Ο ουρολόγος είναι ο κατάλληλος ιατρός για να συνταγογραφήσει τη σωστή αντιβιοτική αγωγή με βάση τα τοπικά πρωτόκολλα αλλά και τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενούς (άλλες παθήσεις, αλλεργίες, πρόσφατη λήψη αντιβιοτικών). Παράλληλα μπορεί να σας συνταγογραφήσει και κάποια φάρμακα για τη μείωση της φλεγμονής και τη βοήθηση της ούρησης.
Συγκεκριμένα οι φθοριοκινολόνες (Ciproxin) θεωρούνται τα αντιβιοτικά πρώτης γραμμής, καθώς είναι από τις λίγες αντιβιώσεις που μπορούν να «εισέλθουν» στον προστάτη.O ουρολόγος σας θα σας υποδείξει την κατάλληλη δοσολογία και τον απαιτούμενο χρόνο θεραπείας. Σε νεότερους, σεξουαλικά ενεργούς ασθενείς η αγωγή μπορεί να διαφοροποιηθεί όταν ο ιατρός υποπτεύεται κάποια σεξουαλικώς μεταδιδόμενα μικρόβια ως υπεύθυνα για τη λοίμωξη.
Τέλος, σε ασθενείς με βαριές συστηματικές εκδηλώσεις (υψηλό πυρετό με ρίγος, έντονη κακουχία), σε αυτούς που έχουν λάβει πρόσφατα αντιβίωση και σε αυτούς που έχουν κάνει χειρουργείο από την ουρήθρα ή βιοψία προστάτη μπορεί να απαιτηθεί νοσηλεία στο νοσοκομείο.
Υπάρχει περίπτωση τα συμπτώματα να μην υποχωρήσουν ή να ξαναεμφανιστούν;
Συνήθως η επιμονή των συμπτωμάτων σχετίζεται με ανθεκτικότητα του μικροβίου στη χορηγούμενη αντιβιοτική αγωγή. Σε αυτή την περίπτωση, με τη χρήση της καλλιέργειας και του αντιβιογράμματος ο ουρολόγος σας θα σας συνταγογραφήσει τη κατάλληλη αντιβίωση ώστε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το μικρόβιο.
Επανεμφάνιση των συμπτωμάτων συνήθως παρατηρείται μετά από θεραπεία που δεν έχει ολοκληρωθεί, δηλαδή ο ασθενής δεν έχει λάβει την αντιβίωση για το διάστημα που απαιτείται. Παραμονή ή επανεμφάνιση του πυρετού μπορεί να σχετίζεται με την εμφάνιση κάποιας επιπλοκής.
Μπορούν να εμφανιστούν επιπλοκές από την οξεία προστατίτιδα;
Οι πιο συχνές επιπλοκές είναι:
-
- Επίσχεση ούρων : λόγω της φλεγμονής ο προστάτης μπορεί να προκαλέσει απόφραξη της ουρήθρας και αδυναμία ούρησης. Εμφανίζεται σε 1 στους 10 ασθενείς με οξεία προστατίτιδα και απαιτεί άμεση τοποθέτηση καθετήρα.
- Προστατικό απόστημα : εμφανίζεται περίπου στο 3% των ασθενών με οξεία προστατίτιδα και ουσιαστικά είναι η συλλογή πύου στο εσωτερικό του προστάτη. Απαιτεί νοσηλεία στο νοσοκομείο για αφαίρεση του πύου και ενδοφλέβια αντιβίωση.
- Σήψη: είναι η διασπορά του μικροβίου στο αίμα από τον προστάτη, που μπορεί να προκαλέσει υψηλό πυρετό, έντονη κακουχία με ταχυκαρδία και υπόταση. Απαιτεί νοσοκομειακή νοσηλεία και περίθαλψη.
